İsveç’in NATO üyelik müzakereleri ertelendi
İSVEÇ’in NATO üyeliğine ilişkin müzakereler, görüşülen konunun netleşmediği ve müzakerelerin yeterince olgunlaşmadığı gerekçesiyle TBMM Dışişleri Komisyonu’nda yapılan oylamayla ertelendi.
Türkiye Büyük Millet Meclisi Dışişleri Komisyonu, Komisyon Başkanı Fuat Oktay başkanlığında toplandı. Kurulda İsveç’in NATO’ya katılım protokolü de dahil olmak üzere uluslararası anlaşmaların onaylanmasına ilişkin sekiz yasa teklifi tartışıldı. Dışişleri Bakanlığı yetkilileri tekliflerin geçerliliği konusunda kurula bilgi verdi. Toplantının açılışında konuşan Yönetim Kurulu Başkanı Fuat Oktay, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin (KKTC) kuruluşunun 40’ıncı, Filistin Devleti’nin ilanının 35’inci yılını kutladı. Oktay, Türkiye’nin Kıbrıs Türklerine desteğinin sonuna kadar ve her koşulda devam edeceğini, 2 devletli çözüm ve KKTC’nin tanınması çabalarına destek verdiklerini belirtti. Her zaman Filistin halkının yanında olacaklarını belirten Oktay, Türkiye’nin bu bağlamda sorunların çözümü için büyük çaba sarf ettiğini belirtti. Oktay, 1967 sınırlarına dayalı 2 devletli çözüme dikkat çekti.
‘İSVEÇ VE FİNLANDİYA SONUÇ TAAHHÜTLERDE BULUNDU’
Oktay’ın konuşmasının ardından İsveç’in NATO’ya katılımına ilişkin protokolün onaylanmasını öngören yasa tasarısı görüşüldü. Dışişleri Bakan Yardımcısı Burak Akçapar teklifle ilgili sunumunu yaparak kurula bilgi verdi. Gelecekteki NATO müttefiki İsveç’in, Türkiye’nin meşru güvenlik kaygılarını dikkate alarak ittifak dayanışması ruhuyla hareket etmeye başlaması gerektiğini sürecin başından beri vurguladıklarını belirten Akçapar, “Bu amaçla İsveç ve Finlandiya, daha önce anlaşmaya vardılar. Madrid Zirvesi 28-30 Haziran 2022’de yapıldı.” Terörle mücadele ve savunma sanayii ihracatında ülkemize uygulanan kısıtlamaların kaldırılmasını amaçlayan ‘Üçlü Mutabakat Zaptı’nı imzaladık. Sürecin ilerlemesi için bir yol haritası oluşturan bu belgeyle İsveç ve Finlandiya somut taahhütlerde bulunmuş oldu. Bu bağlamda İsveç ve Finlandiya PKK’nın önlenmesi konusunda anlaştı. “Propaganda, finansman ve adam toplama faaliyetlerini engellemeyi, PYD/YPG ve FETÖ’ye destek vermemeyi, terörle mücadelede yasal mevzuatı sıkılaştıracak adımları atmayı, iade ve sınır ötesi süreçlerimizi tüm yönleriyle işlemeyi taahhüt ettiler.” boyutları ve savunma sanayi ticaretinin önündeki engelleri ortadan kaldırmaktır” dedi.
‘ÖZEL ELEŞTİRİ DÖNEMİ BAŞLADI’
Bu taahhütlerin hayata geçirilmesi ve somut ilerlemelerin takip edilmesi amacıyla 3 ülke arasında ‘Kalıcı Ortak Mekanizma’yı kurduklarını belirten Akçapar, ortak sistemin şu ana kadar 5 kez toplandığını belirtti. Süreçte yapılan çalışmalarla İsveç Hükümeti ve kamuoyunun Türkiye’nin meşru güvenlik kaygılarını daha iyi anlamaya başladığını belirten Akçapar, “Bu süreçte hem terörle mücadele bağlamında eski yaklaşımlar sorgulandı hem de Türkiye’de terörle mücadele bağlamında eski yaklaşımlar sorgulandı. Hükümet ve kamuoyu düzeyinde bir özeleştiri dönemi başladı, bunu nerede görüyoruz? Mesela Başbakan Kristersson ve Dışişleri Bakanı Billström, terörle mücadele bağlamında paradigma değişikliği yaptıklarını her fırsatta dile getirdiler. Üçlü Mutabakat Sonrası Dönemde Terörle Mücadele İsveç Hükümeti, Üçlü Mutabakat Zaptı’nda varılan anlaşma uyarınca NATO’ya üye olduktan sonra da taahhütlerine sadık kalacaklarını vurguluyor. Üçlü Muhtıra’daki taahhüt çalışmaları kapsamında kapsamlı mevzuat değişiklikleri yapmış, bu kapsamda terör örgütüne katılmanın cezasına ilişkin 1 Ocak 2023 tarihinden itibaren geçerli olacak bir anayasa değişikliği yapmıştır. Terörle Mücadele Kanunu’nda yapılan değişiklik 1 Haziran 2023’te yürürlüğe girdi ve böylece İsveç’te terör örgütüne katılım yasaklandı. “İlk defa hata yapıldı” dedi.
‘ÖRGÜT BASKI ALTINDA’
İsveç’in NATO’ya katılım sürecinde kurumlar arası yakın iş birliği çerçevesinde PKK ve uzantılarının finansman faaliyetleri başta olmak üzere terör faaliyetlerine karşı bazı somut adımlar attığını belirten Akçapar, şöyle konuştu:
“Bu kapsamda PKK’nın İsveç’teki ana finans kaynaklarından biri olan sözde Kürt Kızılayı’nın İsveç SEB Bankası’ndaki hesabı kapatıldı. Bu adımı, sözde örgütün faaliyet gösterdiği diğer ülkelere de örnek olarak gösteriyoruz. Kürt Kızılayı faaliyet gösteriyor.PKK terör örgütü üyesine güç kullanarak PKK adına şantaj toplamak, terörü finanse etmek ve ateşli silah mevzuatına karşı çıkmak suçlarından 4 yıl 6 ay hapis cezası verildi. 1 Temmuz 2022’de yürürlüğe giren ve ağırlaştırılmış cezalar içeren terör yasası uygulamaya konuldu.Bir PKK’lı terörle ilgili kabahatten mahkum edildi İsveç’te Türkiye’de bir ilk.Arama kaydı bulunan bir PKK’lı Silahlı terör örgütüne üye olmak suçundan aldığı 6 yıl 3 ay hapis cezasının infazı amacıyla 2 Aralık 2022 tarihinde ülkemize sınır dışı edilmiş olup halen ülkemizde hapis cezasını çekmektedir.Son tarih 6 Temmuz 2023’tür. İsveç tarafı, Daimi Ortak Mekanizma toplantısında PKK ile bağlantılı olduğu anlaşılan kişilerin ülkeye girişinin engellendiğini açıkladı. İsveç, PKK’nın faaliyetleri ve finansmanı başta olmak üzere terör faaliyetlerine ilişkin somut adımlar attı. PKK bağlantılı çevreler daha önce olduğu gibi İsveç’te de rahat hareket alanı bulamıyor. Organizasyon baskı altında.”
Akçağar, İsveç’in NATO’ya katılım protokolüne ilişkin de görüşlerini paylaşarak, “İsveç’in NATO’ya katılımı, Avrupa Atlantik bölgesini daha güvenli hale getirecek, ikili ilişkilerimizi ittifak bağları ve sorumlulukları temelinde daha da geliştirmeye hizmet edecek ve işbirliğimizi güçlendirecektir” dedi. Özellikle savunma sanayi alanında.” “Ülkenin kalkınmasına katkı sağlayacağını değerlendiriyoruz. Bu hususlar ışığında İsveç’in katılım protokolünün onaylanmasını Dışişleri Komitesi’nin yüksek takdirine sunuyoruz.” söz konusu.
Teklifin tamamına ilişkin görüşmelerin ardından AK Parti milletvekilleri, görüşmelerin ertelenmesi yönünde önerge sundu. İsveç’in NATO üyeliğine ilişkin müzakereler, görüşülen konunun netleşmediği ve müzakerelerin yeterince olgunlaşmadığı gerekçesiyle TBMM Dışişleri Kurulu’nda yapılan oylamayla ertelendi.
‘SADECE KANUNUN DEĞİŞTİRİLMESİYLE MÜMKÜN DEĞİL’
Komisyon Lideri Fuat Oktay toplantının ardından gazetecilerin sorularını yanıtladı. İsveç Büyükelçisi’nin Dışişleri Komisyonu’na davetine ilişkin Oktay, ancak iç mevzuatın herhangi bir engel teşkil etmemesi durumunda ve komisyon üyelerinin takdirine bağlı olarak davet edilebileceğini ifade etti. İsveç’in NATO üyeliği konusunda Türkiye’ye verdiği taahhütleri değerlendiren Oktay, “Sadece yasayı değiştirmekle mümkün değil. Terörün finansmanının da kesilmesi gerekiyor. Kaygılarımız henüz giderilmedi. Şimdi değerlendireceğiz, belki yeni adımlar atılır.” İsveç’ten geliyor.”
